Ως εφηβική ορίζουμε την σκολίωση μεταξύ των ηλικιών 10-18. Στις ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα, η σκολίωση αφορά περίπου 1 στα 20 παιδιά κάθε ηλικίας. Φαίνεται πως τα κορίτσια πάσχουν συχνότερα από σκολίωση και μάλιστα στατιστικά η πλειοψηφία των πασχόντων (6:1) με μεγάλες γωνίες σκολίωσης είναι κορίτσια με συγκεκριμένα σωματικά χαρακτηριστικά (ψηλά, αδύνατα, ξανθά, ανοιχτόχρωμα).
Η εφηβική σκολίωση αποτελεί τον συχνότερο τύπο σκολίωσης στην παιδική ηλικία, δηλαδή στα περισσότερα παιδιά η σκολίωση εκδηλώνεται / διαγιγνώσκεται στην εφηβεία.
Τι σημαίνει ιδιοπαθής σκολίωση;
Η ιδιοπαθής σκολίωση είναι μια πολυπαραγοντική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που συνδέεται με την ανάπτυξη. Η παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης είναι συνήθως τρισδιάστατη, δηλαδή συνδυάζει πλάγια παρέκκλιση με στροφή των σπονδύλων και κύφωση ή συνηθέστερα λόρδωση της σπονδυλικής στήλης.
Η ιδιοπαθής σκολίωση της εφηβείας σεν οφείλεται σε κάποια γνωστή πάθηση ή τραυματισμό και δεν γνωρίζουμε τα αίτιά της. Στην μεγάλη τους πλειοψηφία, οι πάσχοντες από ιδιοπαθή σκολίωση είναι κατα τ’άλλα υγιείς και δεν έχουν κάποιο γνωστό προηγούμενο ιατρικό ιστορικό.
Παρότι γίνεται σημαντική έρευνα για να εντοπιστούν οι αιτίες της ιδιοπαθούς σκολίωσης, ακόμη και σήμερα μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε. Υπάρχουν θεωρίες ότι οφείλεται σε κάποια διαταραχή της ορμονικής ισορροπίας, σε ασσύμετρη φυσική ανάπτυξη, ακόμη και σε μυική ασυμμετρία. Επειδή το 30% των εφήβων με ιδιοπαθή σκολίωση έχουν οικογενειακό ιστορικό σκολίωσης, οι επιστήμονες θεωρούν πλέον βέβαιο πως υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση. Γι’αυτό και η έρευνα εστιάζει σήμερα σε μεγάλο βαθμό στον εντοπισμό γονιδίων που να συνδέονται με την εκδήλωση της ιδιοπαθούς σκολίωσης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εφηβικής ιδιοπαθούς σκολίωσης;
Η εφηβική ιδιοπαθής σκολίωση συνήθως δεν προκαλεί πόνο ή άλλα νευρολογικά συμπτώματα. Όταν Ο έφηβος / η έφηβη μπορεί να αισθάνεται περιοδικά πόνο στη μέση, που είναι όμως συχνός στην εφηβεία και δεν συνδέεται πάντα με σκολίωση αλλά με μυικούς τραυματισμούς ή με αγύμναστους μύες.
Η κύρτωση της σπονδυλικής στήλης λόγω εφηβικής ιδιοπαθούς σκολίωσης γενικά δεν προκαλεί πίεση σε όργανα όπως οι πνεύμονες ή η καρδιά. Επομένως το λαχάνιασμα και η δυσκολία στην αναπνοή, ένα σύμπτωμα συχνό σε άλλες ηλικίες, δεν ισχύει στην περίπτωση της εφηβικής ιδιοπαθούς σκολίωσης.
Γι’αυτό συχνά λέγεται ότι η ιδιοπαθής σκολίωση στην εφηβεία είναι ασυμπτωματική. Αυτό συνεπάγεται πως σε πάρα πολλές περιπτώσεις η διάγνωση της σκολίωσης γίνεται καθυστερημένα.
Τότε πώς θα καταλάβω ότι το έφηβο παιδί μου έχει σκολίωση;
Οι ενδείξεις πως ένας έφηβος ή μια έφηβη πάσχει από ιδιοπαθή σκολίωση προκύπτουν κυρίως με οπτικό έλεγχο.
Η ίδια η κύρτωση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να μην είναι πολύ ορατή, στις πιο ελαφρές περιπτώσεις. Επίσης, στην πλάγια στάση η σκολίωση δεν έχει συνήθως ορατές ενδείξεις.
Μια ένδειξη σκολίωσης στον έφηβο είναι η ασυμμετρία στο ύψος των ώμων, οπότε φαίνεται πως ο ένας ώμος είναι πιο ψηλά από τον άλλον.
Επίσης, όταν η σπονδυλική στήλη έχει κύρτωση προς μια πλευρά μόνο, ο κορμός φαίνεται να γέρνει σε σχέση με τη μέση προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να είναι ορατή και μια ασυμμετρία στο ύψος των γοφών και το ένα πόδι να φαίνεται μακρύτερο από το άλλο.
Τέλος, μια ορατή ένδειξη μπορεί να είναι το καμπούριασμα στην πλάτη ή πλευρά που προεξέχουν, ειδικά σε σκυφτή στάση.
Τα συμπτώματα αυτά είναι ορατά με μια τυπική παιδιατρική εξέταση. Φροντίστε λοιπόν να κάνετε κάθε χρόνο έναν ή δύο παιδιατρικούς ελέγχους για σκολίωση.
1. Ο ένας ώμος φαίνεται πιο ψηλά από τον άλλον. 2. Μετατόπιση του κορμού σε σχέση με τη μέση. 3. Εξόγκωμα στην πλάτη σε σκυφτή θέση.
Τι εξετάσεις πρέπει να κάνει το παιδί μου αν υποψιάζομαι πως πάσχει από ιδιοπαθή σκολίωση;
Αν υποψιάζεστε ότι ο έφηβος / η έφηβη πάσχει από ιδιοπαθή σκολίωση, η παιδιατρική εξέταση είναι το πρώτο βήμα για να δείτε αν η υποψία σας είναι βάσιμη. Ο παιδίατρος θα σας παραπέμψει σε ορθοπαιδικό, ο οποίος μπορεί να συστήσει πλήρη ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης σε όρθια στάση, ή /και ακτινογραφίες σε ξαπλωτή θέση.
Οι ακτινογραφίες αυτές έχουν στόχο να προσδιορίσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σκολίωσης, τις μοίρες της παραμόρφωσης, και την ευελιξία της σπονδυλικής στήλης.
Εάν η σκολίωση συνοδεύεται από πόνους και νευρολογικά συμπτώματα, το πιθανότερο είναι ότι ο ιατρικός έλεγχος θα περιλαμβάνει επιπλέον εξετάσεις, όπως μαγνητική ή αξονική τομογραφία.
Θεραπεύεται η εφηβική ιδιοπαθής σκολίωση;
Ανάλογα με τον κίνδυνο επιδείνωσης της παραμόρφωσης, η θεραπεία της σκολίωσης γίνεται με έναν από τους παρακάτω τρεις τρόπους:
Συντηρητικά
Συντηρητική είναι η θεραπεία για σκολίωση λιγότερων των 25º που αναπτύσσεται, ή για σκολίωση μικρότερη των 50º σε νέους ενήλικες που έχουν ολοκληρώσει την σωματική τους ανάπτυξη. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει ασκήσεις και τακτική παρακολούθηση της καμπύλης.
Ο πάσχων μπορεί να κάνει κανονικά όλες τις δραστηριότητες ενός εφήβου, συμπεριλαμβανομένου του αθλητισμού, χωρίς να υπάρχει φόβος τραυματισμού.
Με χρήση κηδεμόνα σκολίωσης
Η χρήση κηδεμόνα συστήνεται για ασθενείς με σκολίωση μεταξύ των 25º και 40º, όσο το σώμα του παιδιού αναπτύσσεται ακόμη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πάσχων σταματά να φορά κηδεμόνα όταν ολοκληρωθεί η σωματική του ανάπτυξη, οπότε θεωρείται ότι η σκολίωση δεν μπορεί πλέον να επιδεινωθεί. Σκοπός της χρήσης του κηδεμόνα είναι επομένως να εμποδίσει την σκολίωση να χειροτερέψει όσο το παιδί βρίσκεται ακόμη στην ανάπτυξη. Τις ώρες που ο έφηβος φορά τον κηδεμόνα, αυτός ασκεί πίεση σε συγκεκριμένα σημεία ώστε να συγκρατεί την σπονδυλική στήλη σε μια καλύτερη θέση και να την αποτρέψει από μεγαλύτερη παραμόρφωση.
Η χρήση του κηδεμόνα γενικά δεν θεραπεύει την σκολίωση, με την έννοια ότι όταν σταματήσει η χρήση του η παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης παραμένει. Ωστόσο αποδεδειγμένα την σταθεροποιεί. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί ένας μικρός βαθμός σκολίωσης είναι κάτι με το οποίο μπορεί ο καθένας να ζήσει χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και χωρίς να χρειαστεί επέμβαση. Με δεδομένο τον στόχο αυτό, ο κηδεμόνας παίζει σημαντικό ρόλο για την ποιότητα ζωής του εφήβου και αργότερα του ενήλικα.
Ακτινογραφία χωρίς κηδεμόνα στα αριστερά, και με τον κηδεμόνα να φοριέται δεξιά. Φαίνεται η διόρθωση πυο παρέχει ο κηδεμόνας όσο φοριέται.
Ο κηδεμόνας σκολίωσης φοριέται κάτω από τα ρούχα και δεν είναι εμφανής. Ο έφηβος απαιτείται συνήθως να τον φορά πολλές ώρες καθημερινά. Εάν δεν τηρούνται οι απαραίτητες ώρες φόρεσης που καθορίζει ο θεράπων ιατρός, δεν επιτυγχάνεται σταθεροποίηση της Για να κάνει αθλητικές δραστηριότητες θα πρέπει να τον βγάζει, ακολουθώντας τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού.
Ο κηδεμόνας σκολίωσης κατασκευάζεται στα ακριβή μέτρα του εφήβου από πλαστικό ενισχυμένο με αφρώδες υλικό στα σημεία πίεσης. Η κατασκευή του παραδοσιακά γίνεται με λήψη εκμαγείου του κορμού του εφήβου, μια χρονοβόρα και οδυνηρή διαδικασία, που όμως στην Rehabline έχει αντικασταθεί από την πολύ απλή και γρήγορη διαδικασία ψηφιακής σάρωσης. Με την ψηφιακή σάρωση, ο έφηβος δεν ταλαιπωρείται καθόλου ενώ το ψηφιακό μοντέλο του κορμού του μετατρέπεται ρομποτικά σε εκμαγείο με απόλυτη ακρίβεια και λεπτομέρεια, επιτρέποντας την κατασκευή του βέλτιστου κηδεμόνα σκολίωσης. Η Rehabline είναι η μοναδική εταιρεία ορθωτικής που διαθέτει ψηφιακή σάρωση και κατασκευή κηδεμόνα με ρομποτική διαδικασία στην Ελλάδα, την Κύπρο και τα Βαλκάνια.
Με χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική επέμβαση συστήνεται για τις πολύ σοβαρές περιπτώσεις σκολίωσης, όταν η καμπύλη είναι μεγαλύτερη των 45º στην ανάπτυξη ή μεγαλύτερη των 50º στους νεαρούς ενήλικες. Η επέμβαση έχει διττό σκοπό, α) να αποτρέψει την επιδείνωση της καμπύλης, και β) να την διορθώσει σε κάποιο βαθμό.
Η χειρουργική επέμβαση προϋποθέτει την τοποθέτηση μεταλλικών εμφυτευμάτων στην σπονδυλική στήλη και την σύνδεσή τους με μία ή δύο ράβδους. Μετά την επέμβαση απαιτείται μια περίοδος ίασης περίπου 5 εβδομάδων συνολικά, οπότε ο πάσχων μπορεί να επιστρέψει σε απλές καθημερινές δραστηριότητες, ενώ η επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες γίνεται σταδιακά μετά από 3-6 μήνες, πάντα κατόπιν οδηγιών του θεράποντος ιατρού.
Αναμένοντας την κατάλληλη ηλικία για τη χειρουργική επέμβαση, οι πάσχοντες συνήθως φορούν κηδεμόνα σκολίωσης.
ΠΗΓΗ: https://www.srs.org
