Προσθετικά άκρα σαν καμβάς για τέχνη
H Priscilla είναι καλλιτέχνης και ζει στην Αυστραλία, στο Κουίνσλαντ. Και είναι αυτή που εμπνεύστηκε ένα ιδιαίτερο project: Το ονόμασε «Ανταλλακτικά».
Η ιδέα της ήρθε μια μέρα που καθάριζε την αποθήκη της. Μαζεύοντας την αποθήκη, όλα τα παλιά προσθετικά της πόδια, τυλιγμένα με πλαστικές φούσκες για προστασία, βρέθηκαν στο σαλόνι της.
Ήταν αρχές του 2010, και η Priscilla είχε σκοπό να οργανώσει ένα δημιουργικό project, όμως δεν είχε αποφασίσει τι. Όταν όμως είδε όλα τα παλιά προσθετικά της πόδια συγκεντρωμένα, είχε μια ιδέα: να τα δώσει σε φίλους της καλλιτέχνες για να τα μετατρέψουν σε κάτι που θα μπορούσε να εκθέσει στον τοίχο της. Έπειτα, σκέφτηκε πως και άλλοι χρήστες προσθετικών άκρων θα είχαν παλιά προσθετικά πόδια σε ντουλάπια κι αποθήκες, να μαζεύουν σκόνη.
Ρώτησε γύρω της και είπε σε μερικούς γνωστούς για αυτήν την «τρελή ιδέα» – μια έκθεση τέχνης που χρησιμοποιεί παλιά προσθετικά μέλη ως καμβά.
Η Priscilla αισθάνθηκε φοβερή έκπληξη βλέποντας πόσο ενθαρρυντικά δέχτηκαν όλοι την ιδέα της. Τηλεφώνησε στον αγαπημένο της χώρο τέχνης, το Brisbane Powerhouse, και κατά τύχη είχαν ελεύθερο χώρο στη γκαλερί αργότερα μέσα στη χρονιά. Η επιμελήτρια του χώρου αγάπησε την ιδέα και της έδωσε το πράσινο φως.
Το πρώτο βήμα της Priscilla ήταν να συναντηθεί για συμβουλευτικούς λόγους με μια επιτροπή της Υπηρεσίας Ακρωτηριασμένων Άκρων του Κουίνσλαντ για να τους εξηγήσει το έργο και να την βοηθήσουν στη συγκέντρωση των προσθετικών άκρων. Αμέσως πριν από εκείνη, μια φιλανθρωπική οργάνωση που συγκέντρωνε παλιά τεχνητά άκρα για παιδιά από την Ουγκάντα, έκανε μια συγκλονιστική και πολύ συγκινητική παρουσίαση. Η Priscilla ένιωσε άβολα: το δικό της project φαινόταν υπερφίαλο μπροστά στο προηγούμενο.
Όμως η Επιτροπή θεώρησε πως η ιδέα της ήταν εξίσου σημαντική, γιατί θα βοηθούσε την κοινότητα του Κουίνσλαντ να εξοικειωθεί περισσότερο με τα άτομα με αναπηρία. Η υποστήριξη της επιτροπής έκανε την Priscilla να αποφασίσει να ξεκινήσει το έργο.
Συγκεντρώνοντας παλιά προσθετικά άκρα
Έτσι, λίγο καιρό αργότερα η Priscilla άρχισε να λαμβάνει προσθετικά πόδια από διάφορους δωρητές. Είχε βάλει φυλλάδια σε κλινικές και στο Internet, ενώ ξεκίνησε ένα blog για να μοιράζεται τις φωτογραφίες των δωρεών και τις ιστορίες των αρχικών ιδιοκτητών όπου ήταν δυνατόν. Η ίδια οδήγησε από την μια ακτή της Αυστραλίας στην άλλη για να παραλάβει δωρεές και συνάντησε μερικούς καταπληκτικούς χαρακτήρες.
Οι τηλεφωνικές κλήσεις ήταν κι αυτές μια φοβερή εμπειρία. «Εμμ γεια, είμαι ακρωτηριασμένος και διάβασα ένα φυλλάδιο ότι θέλεις παλιά πόδια;» Έτσι ξεκίνησαν μερικές από τις καλύτερες τηλεφωνικές συνομιλίες που είχε ποτέ η Priscilla, και δεν θα ξεχάσει ποτέ.
Πολλοί φίλοι βοήθησαν κι αυτοί στη συλλογή δωρεών. Θυμάται τον Mark, που έπρεπε να παραλάβει από το συνεργείο μιας γειτονικής πόλης το αυτοκίνητό του, και είχε συνεννοηθεί με κάποιους δωρητές να του αφήσουν τα παλιά προσθετικά τους στον τοπικό προσθετικό. Ο φίλος της διασκέδασε πολύ όταν είπε στην γραμματέα “Νομίζω πως ένας τύπος άφησε μερικά πόδια για μένα;”
Το υπόστεγο της Priscilla γέμισε πολύ γρήγορα με δωρεές, η σελίδα στο Facebook είχε αρχίσει να αποκτά πολλούς ακόλουθους και το έργο έπαιρνε φόρα. Στο τέλος, συγκεντρώθηκαν 65 παλιά προσθετικά μέλη απ’όλη την Αυστραλία: από το Κουίνσλαντ, τη Νέα Νότια Ουαλία, τη Βικτώρια, την Τασμανία, αλλά ακόμη κι από την Αμερική και το Λάος. Ήταν κάθε είδους προσθετικό: πόδια κάτω από το γόνατο, πόδια πάνω από το γόνατο, χέρια, βραχίονες, ακόμη και ένα προσθετικό μάτι.
Μια θεραπευτική εμπειρία
Αποδείχτηκε πως η δωρεά προσθετικών για μια έκθεση τέχνης ήταν θεραπευτική εμπειρία για πολλούς ανθρώπους. Κάποιοι δωρητές ήταν ενθουσιασμένοι που είχαν κάτι διασκεδαστικό να κάνουν με το παλιό τους πόδι. Άλλοι απλά χάρηκαν που ξεφορτώθηκαν κάτι που απλώς μάζευε σκόνη. Μερικά προσθετικά προέρχονταν από οικογένειες ακρωτηριασμένων που είχαν πεθάνει και ήταν ένας όμορφος τρόπος γι’αυτούς να δουν ένα κομμάτι του αγαπημένου τους να ζωντανεύει ξανά. Η Priscilla λέει πως, για εκείνην όπως και για πολλούς άλλους, το προσθετικό άκρο είναι μέρος του σώματός τους – έτσι δεν αντέχουν τη σκέψη να βάλουν ένα παλιό χέρι ή πόδι στον κάδο απορριμάτων. Μια έκθεση τέχνης είναι μια ανέλπιστη διέξοδος.
Ταυτόχρονα με τα προσθετικά άκρα, συγκεντρώθηκαν και οι καλλιτέχνες του project. Δήλωσαν συμμετοχή καλλιτέχνες tattoo, ζωγράφοι, γλύπτες, καλλιτέχνες κόμικς, σχεδιαστές μόδας, καλλιτέχνες στένσιλ, καλλιτέχνες του δρόμου, καλλιτέχνες γκράφιτι…
Η αποστολή τους είχε έναν μόνο περιορισμό: δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα «ανταλλακτικά» για να ξαναδημιουργήσουν ή να μιμηθούν ένα τραυματικό γεγονός. Πέρα από αυτό, μπορούσαν να κάνουν ότι ήθελαν.
Μυώντας τη νέα γενιά στη ζωή με προθετικό άκρο
Καθώς δήλωσαν συμμετοχή και μερικά παιδιά, η Priscilla αποφάσισε να οργανώσει έναν σχολικό διαγωνισμό για να ξεκινήσει τη συζήτηση με τα νεότερα μέλη της κοινότητας. Έστειλε αφίσες και έντυπα συμμετοχής σε κάθε γυμνάσιο στο Μπρίσμπεϊν. Οι μαθητές έπρεπε να δείξουν ή να εξηγήσουν τι ήθελαν να επιτύχουν με το έργο τους. Οι συμμετοχές ήταν καταπληκτικές και κάθε φορά που η Priscilla άνοιγε ένα φάκελο ένιωθε δέος.
Η νικήτρια ήταν η Breanna Stewart, φοιτήτρια του 11ου έτους από το Redeemer Lutheran College στο Rochedale, που έγινε εξώφυλλο στην τοπική εφημερίδα, εμφανίστηκε στο ραδιόφωνο με την Priscilla και έγινε σπουδαία πρέσβειρα για την έκθεση. Για την Breanna, ήταν η πρώτη φορά που συναντούσε κάποιον με ακρωτηριασμό, και η πρώτη φορά που έβλεπε από κοντά προσθετικό πόδι. Για την Priscilla, το γεγονός πως συνέβαλε στην ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς, ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία. .
Spare parts: η έκθεση
Η βραδιά των εγκαινίων προσέλκυσε μια ατελείωτη ροή κόσμου, τόσο που κάποιες στιγμές δεν μπορούσες να πλησιάσεις τα εκθέματα! Υπήρχε ενθουσιασμός στην αίθουσα, καθώς ο κόσμος κοιτούσε κάθε κομμάτι με έντονο ενδιαφέρον. Τα «Ανταλλακτικά» έγιναν η πιο εκπληκτική γιορτή της προσθετικής που θα μπορούσε να ονειρευτεί ποτέ η Priscilla. Για εκείνην, ένα προσθετικό πόδι είναι φυσιολογικό μέρος της ζωής. Ένιωθε πολύ περήφανη που το έβαλε στη ζωή τόσων άλλων για πρώτη φορά.
Όχι άλλο μαύρο – αγκαλιάζοντας τα προσθετικά άκρα με χρώμα
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, η Priscilla γιόρτασε την 5η επέτειο από τον δικό της ακρωτηριασμό. Γεννήθηκε χωρίς περόνη και σε πολύ μικρή ηλικία είχε ήδη φθείρει τον αστράγαλό της. Το δεξί της πόδι ήταν πολύ λεπτό, μικροσκοπικό και γερμένο προς τα εμπρός. Ήταν 24 ετών και ζούσε με μόνιμο πόνο, όταν αποφάσισε πως είχε έρθει η ώρα να το αποχωριστεί. Ήταν 26 όταν τελικά έκανε την χειρουργική επέμβαση και ήταν η καλύτερη απόφαση που είχε πάρει ποτέ. Υπήρξαν βέβαια μερικές πολύ δύσκολες στιγμές για να μάθει να περπατάει με το προσθετικό της, καθώς της πήρε περισσότερο χρόνο και κόπο απ’ όσο περίμενε. Τώρα όμως μπορεί να τρέξει, να αθληθεί, να ταξιδεύει και κυρίως να ζει χωρίς πόνο, μια ζωή γεμάτη δυνατότητες.
Το τελευταίο προσθετικό της Priscilla είναι κόκκινο με λευκά πουά. Ενώ είχε αποφασίσει να το κάνει μαύρο, γνώρισε στην κλινική ένα κοριτσάκι που έλεγε ενθουσιασμένο σε όλους πως θα της έφτιαχναν ένα πόδι «Ντόρα η Εξερευνήτρια». Αυτό το κοριτσάκι, σε συνδυασμό με την έκθεση, ήταν έμπνευση για την Priscilla ώστε να ξεχάσει το μαύρο. Το πουά πόδι της είναι διασκεδαστικό. Τα παιδάκια την κοιτούν με άλλη ματιά. Δεν σκέφτονται «αυτή η κυρία έχει ένα ψεύτικο πόδι», αλλά σκέφτονται «Θεέ μου αυτή η κυρία έχει ένα πουά πόδι!»
Η Priscilla πίστευε πάντα πως πρέπει να αγαπά κανείς και να φροντίζει πολύ το κολόβωμά του. Πλέον είναι περήφανη και για το προσθετικό της πόδι. Υπάρχει, λέει, κάτι πολύ αναζωογονητικό στο να φορά το πόδι της κι ένα ασορτί φουλάρι και να βγαίνει από το σπίτι νιώθοντας υπέροχη…
