Οι καρχαρίες δεν έχουν και την καλύτερη φήμη στο ζωικό βασίλειο. Σίγουρα, κανείς δεν θέλει να ακούσει τις λέξεις «καρχαρίας» και «επίθεση» στην ίδια φράση. Όμως ο Αυστραλός Paul de Gelder έχει ως αποστολή του να μας κάνει να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε τους καρχαρίες. Ακόμη κι αν ο ίδιος έχει χάσει ένα χέρι κι ένα πόδι από επίθεση καρχαρία…
Οι καρχαρίες δεν είναι τέρατα
«Αν σκεφτούμε οποιοδήποτε άγριο ζώο του πλανήτη, μια αρκούδα ή ένα λιοντάρι, μια τίγρη, έναν ιπποπόταμο, ένα τσιτάχ. Κανένα από αυτά δεν μοιράζεται τον χώρο του με τον άνθρωπο: θα σου επιτεθούν και θα σε σκοτώσουν.» Αυτό που μας φαίνεται φυσιολογικό στη στεριά, δεν μας φαίνεται αποδεκτό όταν συμβαίνει στη θάλασσα: «Οι καρχαρίες δεν είναι τίποτε αιμοβόρικα ανθρωποφάγα τέρατα. Είναι απλώς καρχαρίες που προσπαθούν να επιβιώσουν στον ωκεανό που τους χαλάμε εμείς».
Ο de Gelder υπολογίζει πως πάνω από 100 εκατομμύρια καρχαρίες σκοτώνονται κάθε χρόνο. «Αν το κάναμε αυτό με κάποιο ζώο στη στεριά, θα πηγαίναμε φυλακή, χωρίς δεύτερη σκέψη. Αλλά επειδή το έγκλημα γίνεται στη θάλασσα και δεν το βλέπουμε, δεν γίνεται θέμα. Αν περνούσαμε περισσότερο χρόνο με τους καρχαρίες θα καταλαβαίναμε πως πρόκειται απλά για βαρβαρότητα και για μια πρακτική που απειλεί το περιβάλλον.» Ο de Gelder θεωρεί πως οι καρχαρίες είναι βασικό είδος της θαλάσσιας πανίδας και η εξόντωσή τους μπορεί να διαταράξει τη θαλάσσια ισορροπία.
Πώς όμως έγινε ο Paul τόσο ένθερμος υποστηρικτής των καρχαριών;
Στα σαγόνια του καρχαρία
Μεγαλωμένος στην ακτή έξω από τη Μελβούρνη, ο Paul πέρασε την παιδική του ηλικία να μπαινοβγαίνει στον ωκεανό. Όταν δεν ήταν στην παραλία, θα ψάρευε με τον παππού του. Οι καρχαρίες ήταν ο μεγάλος του τρόμος – εξάλλου ανήκει στη γενιά που παρακολούθησε με τρόμο τα Σαγόνια του Καρχαρία. Μάλιστα αστειεύεται πως όσους αγώνες κολύμβησης κέρδισε στα νιάτα του, τους οφείλει στο ότι κολυμπούσε σαν να τον κυνηγούσε καρχαρίας. Το 2000 κατατάχτηκε στον στρατό, όπου εκπαιδεύτηκε ως δύτης. Βουτούσε στα σκοτεινά νερά παρά τη φοβία του για τους καρχαρίες.
Στις 11 Φεβρουαρίου 2009, ο de Gelder και η ομάδα του έκαναν εκπαίδευση ρουτίνας στα ανοιχτά του λιμανιού του Sidney. Έπρεπε να διανύσει μια απόσταση ανάμεσα σε δυο σημεία κολυμπώντας ανάσκελα, με στολή και βατραχοπέδιλα. Μετά από πέντε λεπτά, ένας καρχαρίας 5 μέτρων εμφανίστηκε ακριβώς κάτω από τον δύτη. Για μερικά δευτερόλεπτα οι ματιές τους διασταυρώθηκαν. Έπειτα, ο καρχαρίας τον άρπαξε από το δεξί μπούτι, δαγκώνοντας ταυτόχρονα και το δεξί του χέρι. Ο πόνος ήταν ασύλληπτος. Στη σύντομη μάχη που ακολούθησε, καθώς ο de Gelder προσπάθησε να αμυνθεί και να απομακρύνει τον καρχαρία, σκέφτηκε πως δεν θα έβγαινε από εκεί ζωντανός.
Καθώς ο καρχαρίας τον άφησε, ο δύτης συνειδητοποίησε πως έπρεπε να κινηθεί γρήγορα αν ήθελε να επιβιώσει. Κολύμπησε όσο πιο γρήγορα μπορούσε ως το σκάφος ασφαλείας της άσκησης, κρατώντας το μπράτσο του -χωρίς παλάμη πλέον- του ψηλά, έξω από το νερό. Οι συνάδελφοι που τον είδαν από τη βάρκα ήταν έτοιμοι να αναλάβουν δράση πριν φτάσουν οι διασώστες.
Στο νοσοκομείο, ο de Gelder έπρεπε να πάρει μια σημαντική απόφαση: να ζήσει με ένα κατεστραμμένο πόδι με πολλά προβλήματα, ή να προχωρήσει σε ακρωτηριασμό και να επανακτήσει την κινητικότητά του με προσθετικό πόδι. Μαζί με τους γιατρούς, επέλεξε το δεύτερο. Το χέρι του είχε έτσι κι αλλιώς χαθεί.
Νέα ζωή με προσθετικό πόδι και χέρι
Για 9 εβδομάδες ο Paul έμεινε στο νοσοκομείο σε ένα εντατικό πρόγραμμα αποκατάστασης. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του, με προσθετικό χέρι και προσθετικό πόδι της ottobock, οι φίλοι του ανέλαβαν να τον πηγαίνουν στο γυμναστήριο ώστε να συνεχίσει την άσκηση. Όπως του είχαν υποσχεθεί οι γιατροί, μέσα σε 12 μήνες μπορούσε να κινείται ελεύθερα, ακόμη και να τρέχει, χάρη στο προσθετικό πόδι που απέκτησε.
Ωστόσο υπέφερε χρόνια από πόνο και σύντομα βρέθηκε πολύ κοντά στην εξάρτηση από τα αναλγητικά. Τότε ήταν που αποφάσισε να επιστρέψει στον στρατό και να παλέψει εκεί για την αποκατάσταση. Άφησε την μάχιμη μονάδα του για να ενταχθεί στους εκπαιδευτές. Παράλληλα άρχισε να αποδέχεται προτάσεις ως ομιλητής – η εμπειρία του συνάρπαζε κάθε ακροατήριο. Για να μπορεί να απαντά στις ερωτήσεις του κοινού, ο Paul έμαθε τα πάντα για τους καρχαρίες.
Το 2012 ο Paul δέχτηκε την πρόταση ενός τηλεοπτικού κοινού να έρθει ξανά σε επαφή με καρχαρίες, στα νησιά Φίτζι. Η εμπειρία τον άλλαξε για πάντα, καθώς διαπίστωσε πως δεν τους φοβόταν πια! Λίγους μήνες αργότερα παραιτήθηκε από τον στρατό για να ασχοληθεί αποκλειστικά με τις ομιλίες. Το 2014, συνεργάστηκε με το Discovery Channel ως παρουσιαστής σε μια σειρά ντοκυμαντέρ για τους καρχαρίες, στο πλαίσιο του οποίου ερχόταν καθημερινά σε επαφή με διάφορα είδη καρχαριών, παρατηρώντας τους ή κάνοντας καταδύσεις.
Από τότε, ο de Gelder περνάει πολύ χρόνο μαθαίνοντας για τα άγρια θαλασσινά πλάσματα, κάνει καταδύσεις με το προσθετικό του πόδι για να τους παρατηρήσει και παλεύει για την προστασία τους, ενώ ήδη κυκλοφορεί το βιβλίο του για τους καρχαρίες. Δεν έχει σταματήσει να γυμνάζεται, ακόμη κι αν, όπως λέει, με ένα προσθετικό πόδι κι ένα προσθετικό χέρι χρειάστηκε να αλλάξει την τεχνική του για να σηκώνει βάρη.
Μπορείτε να τον ακολουθήσετε στον λογαριασμό του στο instagram και στο TikTok, που είναι αφιερωμένοι στους καρχαρίες και τη γυμναστική.
ΠΗΓΕΣ: https://www.menshealth.com, https://www.theguardian.com
Φωτογραφίες από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram
