Η εγκυμοσύνη συνοδεύεται από πολλές αλλαγές στο γυναικείο σώμα, πολλές από τις οποίες προκαλούν ενοχλήσεις. Μια από τις πιο συχνές ενοχλήσεις είναι οι πόνοι στα πόδια.
Λόγω του αυξημένου βάρους στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το κέντρο βάρους του γυναικείου σώματος αλλάζει δραστικά. Αυτό οδηγεί τις γυναίκες να αλλάζουν, ασυναίσθητα, τη στάση τους ώστε να σηκώνουν το νέο τους βάρος, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση στα γόνατα και στα πέλματα.
Υπερπρηνισμός (πλατυποδία)
Έτσι, δυο από τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζει μια γυναίκα σε σχέση με τα πόδια της στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι ο υπερπρηνισμός (ή πλατυποδία, όπως την γνωρίζουμε συνήθως), οπότε η καμάρα του ποδιού χαμηλώνει και το πόδι τείνει να στρέφεται προς τα μέσα κατά τη βάδιση.
Ο υπερπρηνισμός δημιουργεί πόνο στον αστράγαλο και στην καμάρα του ποδιού και αίσθηση καυσμού στο πέλμα. Έτσι το περπάτημα μπορεί να γίνεται επώδυνο. Αν η έγκυος έχει προϋπάρχον πρόβλημα υπερπρηνισμού, χωρίς να το γνωρίζει ή χωρίς να το φροντίζει, τα συμπτώματα εντείνονται και είναι ακόμη πιο επώδυνα. Επίσης, εάν η γυναίκα εργάζεται, και μάλιστα σε εργασία που απαιτεί πολλές ώρες ορθοστασίας, η πλατυποδία μπορεί να δημιουργεί έντονους πόνους όλη την ημέρα.
Πρησμένα πόδια (οίδημα)
Το οίδημα των ποδιών, πιο έντονο κατά τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης, είναι μια ακόμη πολύ συνηθισμένη κατάσταση κατά την εγκυμοσύνη, μαζί με κράμπες και φλεβίτιδα. Το οίδημα οφείλεται στην κατακράτηση υγρών και στις πιέσεις που υφίστανται οι φλέβες στη λεκάνη και στα πόδια λόγω του αυξημένου μεγέθους και βάρους της μήτρας.
Το οίδημα των ποδιών θα πρέπει να μας ανησυχεί και να οδηγεί στον γιατρό όταν
α) συνοδεύεται από αίσθημα κνησμού, δυσκολίες στην όραση και οίδημα στα χέρια, αυξημένη αρτηριακή πίεση, καθώς τότε ενδέχεται να είναι σύμπτωμα (προ)εκλαμψίας.
β) είναι δυσανάλογο στα δυο πόδια, καθώς τότε πιθανά οφείλεται σε κάποιο πρόβλημα των φλεβών που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Γενικοί τρόποι αντιμετώπισης
Υπάρχουν πολλά απλά πράγματα που μπορεί να κάνει η έγκυος για να περιορίσει τα συμπτώματα στα πόδια της:
– Επιλογή άνετων παπουτσιών που δεν στριμώχνουν το πόδι, παρέχουν υποστήριξη και απορροφούν τους κραδασμούς.
– Διατήρηση των ποδιών ψηλά, όποτε αυτό είναι δυνατό. Όταν η έγκυος βρίσκεται σε καθιστή θέση, μπορεί να τοποθετεί τα πόδια σε σκαμνί για να μένουν πιο ψηλά.
– Εάν η έγκυος έχει καθιστική εργασία ή οδηγεί για πολλές ώρες, θα πρέπει να κάνει συχνά διαλείμματα για να τεντώσει τα πόδια της και να τονώσει την κυκλοφορία του αίματος.
– Η τακτική άσκηση και το περπάτημα συμβάλλουν στην καλύτερη υγεία των ποδιών και γενικότερα της εγκύου.
– Κατανάλωση νερού και υγρών για να ενυδατώνεται σωστά το σώμα και να περιορίζεται η κατακράτηση υγρών.
Πελματογράφημα και κατασκευή ορθωτικών πελμάτων
Η αντιμετώπιση του υπερπρηνισμού είναι σημαντική ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω παθήσεις, όπως τενοντίτιδες, κότσι, μεταταραγλία κ.λπ.
Ειδικά στην περίπτωση της πλατυποδίας / υπερπρηνισμού, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης είναι η χρήση ορθωτικών πελμάτων μέσα στο παπούτσι.
Τα πέλματα αυτά (πάτοι, όπως τους γνωρίζουμε πιο απλά) κατασκευάζονται κατά παραγγελία από πολύ ελαφρύ πολυμερές και είναι επενδυμένα με αντιμυκητιακό υλικό. Υποστηρίζουν την καμάρα του πέλματος και να διορθώνουν τον υπερπρηνισμό. Για την κατασκευή τους, προηγείται πελματογράφημα.
Το πελματογράφημα είναι μια απλή και ανώδυνη εξέταση που αναλύει την σταθερότητα του εξεταζόμενου στην όρθια στάση (στατικό πελματογράφημα) και τις πιέσεις που δέχονται τα πέλματα κατά το περπάτημα (δυναμικό πελματογράφημα). Γίνεται με 2 τρόπους:
- Με τη βοήθεια μιας ειδικής πλατφόρμας στην οποία στέκεται η έγκυος. Η πλατφόρμα έχει πλήθος αισθητήρων πίεσης που στέλνουν δεδομένα σε ειδικό λογισμικό στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ώστε να γίνει η απεικόνιση της μορφολογίας του πέλματος.
- Με τη βοήθεια ειδικών «πάτων» που τοποθετούνται μέσα στα παπούτσια της εγκύου και είναι συνδεδεμένοι με καλώδια με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η έγκυος καλείται να περπατήσει και κατά τη διάρκεια της κίνησης καταγράφονται οι πιέσεις που δέχονται τα πέλματα.
Στη συνέχεια γίνεται επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων και προκύπτουν οι προδιαγραφές για την κατασκευή των ορθωτικών πελμάτων.
Η χρήση ορθωτικών πελμάτων μέσα στα παπούτσια βοηθούν την έγκυο να έχει καλύτερη στάση με μικρότερη επιβάρυνση των ποδιών. Μπορεί να ανακουφίσει άμεσα την έγκυο, αλλά και να την προφυλάξει από πιθανές άλλες παθήσεις. Είναι μια οικονομική και άμεση αλλά προσωποποιημένη λύση, που μπορεί να βελτιώσει δραστικά την ποιότητα ζωής της εγκύου αλλά και της λεχώνας μέχρι την απώλεια των κιλών της εγκυμοσύνης.