Η σκολίωση θεωρείται πάθηση των παιδιών και των εφήβων, ωστόσο ένα ποσοστό ενηλίκων επίσης πάσχουν από σκολίωση. Η σκολίωση των ενηλίκων είναι οδυνηρή πάθηση και μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην καθημερινή ζωή. Η αποτελεσματική αντιμετώπισή της είναι σημαντική τόσο για να σταματήσει η εξέλιξη της πάθησης, όσο και για να αντιμετωπιστούν τα οδυνηρά καθημερινά συμπτώματα και οι περιορισμοί στην κίνηση και τη δραστηριότητα. Γενικά, όσο πιο νωρίς αρχίσει κανείς την θεραπεία, τόσο λιγότερα συμπτώματα θα έχει να αντιμετωπίσει σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Υπάρχουν δύο κύρια είδη σκολίωσης στους ενήλικες, η ιδιοπαθής και η εκφυλιστική. Για κάθε περίπτωση μπορεί να απαιτείται διαφορετική θεραπεία, η οποία συνήθως είναι ένας συνδυασμός άσκησης και χρήσης κηδεμόνα.
Ιδιοπαθής σκολίωση στους ενήλικες
Η ιδιοπαθής σκολίωση εκδηλώνεται στην παιδική ηλικία και παραμένει στην ενήλικη ζωή. Ο ενήλικας πάσχων μπορεί να έχει λάβει θεραπεία ως παιδί, μπορεί και όχι. Η αντιμετώπιση της σκολίωσης στα παιδικά χρόνια βελτιώνει την πρόγνωση για τους ενήλικες, ενώ η σκολίωση που δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα καταλήγει να χειροτερεύει στην ενήλικη ζωή.
Η ιδιοπαθής σκολίωση γενικά δεν αποθεραπεύεται (εκτός αν ο πάσχων προχωρήσει σε χειρουργική επέμβαση). Η αντιμετώπισή της κατά την παιδική ηλικία αποσκοπεί στο να σταματήσει η εξέλιξή της, ενδεχομένως και στο να την αντιστρέψει σε κάποιο βαθμό.
Οι περισσότεροι πάσχοντες με ιδιοπαθή σκολίωση δεν έχουν ιδιαίτερες ενοχλήσεις ως την ηλικία των 30 ετών περίπου, ή ακόμη κι ως την ηλικία των 50. Καθώς η ιδιοπαθής σκολίωση δεν εξελίσσεται πολύ γρήγορα, οι περισσότεροι πάσχοντες δεν φτάνουν σε τέτοιο βαθμό κλίσης που να τους δημιουργεί μόνιμο πόνο ή να τους στερεί την κινητικότητα, σ’αυτή την ηλικιακή ζώνη.
Οι πάσχοντες μεγαλύτερων ηλικιών, και ειδικά από τα 50-60 και άνω, αρχίζουν να έχουν σημαντικότερα προβλήματα, καθώς η σκολίωση σε αυτές τις ηλικίες επιδεινώνεται με ταχύτερο ρυθμό, αντίστοιχο με αυτόν που εμφανίζει η εκφυλιστική σκολίωση.
Εκφυλιστική σκολίωση
Η εκφυλιστική σκολίωση έχει διάφορες αιτίες, με κυριότερες την φθορά των δίσκων, την οστεοπόρωση και τα ατυχήματα. Η εκφυλιστική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης στους ενήλικες προκαλεί έντονο πόνο, αδυναμία σωστής στάσης, απώλεια ύψους και προβλήματα κινητικότητας.
Συνήθως, τη στιγμή της διάγνωσής της η εκφυλιστική σκολίωση συνοδεύεται από κλίση της σπονδυλικής στήλης κατά 30 μοίρες ή λιγότερο, η οποία γενικά θεωρείται ως μια μέση κατάσταση. Ωστόσο η εκφυλιστική σκολίωση επιδεινώνεται αν δεν λάβει θεραπεία. Ο εκτιμώμενος μέσος ρυθμός επιδείνωσης είναι 0,5-3 μοίρες το χρόνο. Σε βάθος χρόνου, μια τέτοια σταδιακή επιδείνωση συσσωρεύεται, με αποτέλεσμα η κλίση να ξεπεράσει τις 40 μοίρες και να θεωρείται πλέον σοβαρή.
Άσκηση και φυσιοθεραπεία για την αντιμετώπιση της σκολίωσης των ενηλίκων
Η άσκηση και η φυσιοθεραπεία αποτελούν σημαντικό θεραπευτικό παράγοντα στην σκολίωση των ενηλίκων.
Με τη συμβολή του ορθοπεδικού και του φυσιοθεραπευτή, μπορεί κανείς να αναπτύξει ένα πρόγραμμα ασκήσεων που θα κάνει στο σπίτι. Αρκετοί πάσχοντες ακολουθούν κι ένα τακτικό πρόγραμμα άσκησης με επίβλεψη από ορθοπεδικό/φυσιοθεραπευτή. Ωστόσο δεν αρκεί άσκηση ή φυσιοθεραπεία 1-2 φορές την εβδομάδα. Η καθημερινή άσκηση στο σπίτι είναι αυτή που κάνει τη διαφορά στην αντιμετώπιση της σκολίωσης των ενηλίκων.
Οι πάσχοντες σε καλή φυσική κατάσταση ανέχονται γενικότερα καλύτερα την σκολίωση. Έτσι, πέρα από τις ειδικές ασκήσεις για τη σκολίωση, η άσκηση συστήνεται γενικότερα. Οι πάσχοντες θα πρέπει ωστόσο να αποφεύγουν ασκήσεις υψηλής έντασης, ασκήσεις με μεγάλες συστροφές και ασκήσεις με μεγάλο βάρος. Τα μικρά βάρη επιτρέπονται, όπως και οι περισσότερες στάσεις της γιόγκα (υπάρχει μάλιστα και γιόγκα ειδική για την σκολίωση).
Το σίγουρο είναι πως η αντιμετώπιση της σκολίωσης με τη βοήθεια της άσκησης απαιτεί προσήλωση και επιμονή. Η περιστασιακή άσκηση δεν μπορεί να φέρει αποτέλεσμα.
Ο κηδεμόνας σκολίωσης
Η χρήση κηδεμόνα δεν είναι η πρώτη θεραπευτική οδός που έρχεται στο μυαλό των ενηλίκων. Ωστόσο, οι πιο πρόσφατες μελέτες έχουν αποδείξει ότι η χρήση κηδεμόνα στους ενήλικες είναι χρήσιμη και αποτελεί εξαιρετική θεραπεία σε συνδυασμό με άσκηση και φυσιοθεραπεία.
Οι σύγχρονοι κηδεμόνες σκολίωσης είναι άνετοι, παρέχουν ανακούφιση από τον πόνο και μπορούν να σταματήσουν την επιδείνωση της πάθησης, καθώς λειτουργούν και διορθωτικά.
Υπάρχουν δύο είδη κηδεμόνα σκολίωσης για τους ενήλικες:
Μαλακός κηδεμόνας
Σε κάποιες από τις περιπτώσεις σκολίωσης των ενηλίκων συστήνεται η χρήση μαλακού κηδεμόνα, ο οποίος προσφέρει άμεση ανακούφιση υποστηρίζοντας μια πιο σωστή στάση του σώματος.
Οι μαλακοί κηδεμόνες έχουν συνήθως χαμηλό κόστος και είναι διακριτικοί, γι’αυτό πολλοί ενήλικες τους προτιμούν. Ωστόσο δεν έχουν διορθωτική δράση και είναι κυρίως προσανατολισμένοι στην ανακούφιση από τον πόνο κι όχι στην συγκράτηση της εξέλιξης της πάθησης.
Οι μαλακοί κηδεμόνες είναι διαθέσιμοι στο εμπόριο, ωστόσο δεν είναι σκόπιμο να χρησιμοποιούνται χωρίς να έχουν συνταγογραφηθεί. Συμβουλευτείτε τον ορθοπεδικό σας πριν προμηθευτείτε οποιονδήποτε κηδεμόνα του εμπορίου, ώστε να αποκτήσετε αυτόν που είναι ο καταλληλότερος για την περίπτωσή σας.
Σκληρός (πλαστικός) κηδεμόνας
Για να συνηθίσει κανείς τον πλαστικό κηδεμόνα σκολίωσης χρειάζονται 1-2 εβδομάδες και στην αρχή η χρήση τους μπορεί να είναι άβολη. Ωστόσο με την χρήση γίνονται όλο και πιο εύχρηστοι και αναπαυτικοί, σε σημείο που πολλοί ενήλικες θέλουν να τους χρησιμοποιούν όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μετά από μερικές εβδομάδες προσαρμογής.
Οι σκληροί κηδεμόνες έχουν το πλεονέκτημα ότι δημιουργούνται ακριβώς στα μέτρα του πάσχοντος, με σημεία πίεσης που συμβάλλουν ώστε η σκολίωση να σταματήσει να εξελίσσεται, ακόμη και να βελτιωθεί σε κάποιο βαθμό σε βάθος χρόνου. Έτσι βελτιώνουν τη στάση του σώματος, ανακουφίζουν από τον πόνο, επαναφέρουν την κινητικότητα και βοηθούν στον έλεγχο της εξέλιξης της πάθησης. Επιπλέον, με την σημερινή τεχνολογία, μπορεί κανείς να αποκτήσει κηδεμόνα σκολίωσης χωρίς την ταλαιπωρία του γύψινου εκμαγείου. Στην Rehabline Χρονόπουλος-Γουγής, ο κηδεμόνας σχεδιάζεται ψηφιακά με σκανάρισμα του πάσχοντος, σε κλάσμα μόνο του χρόνου και της προσπάθειας που απαιτεί η παραδοσιακή τεχνική του εκμαγείου.
Ανάλογα με την περίπτωση, οι περισσότεροι πάσχοντες απαιτείται να φορούν τον σκληρό κηδεμόνα 4-6 ώρες την ημέρα όταν ο στόχος είναι η αντιμετώπιση του πόνου. Όταν ο στόχος είναι η διόρθωση, τότε μπορεί να απαιτείται χρήση ακόμη και για 20 ώρες ημερησίως.
Εάν είστε ενήλικας και πάσχετε από σκολίωση, επισκεφτείτε τον ορθοπεδικό σας για να ξεκινήσετε την κατάλληλη θεραπεία το συντομότερο δυνατό. Η θεραπεία μπορεί να απαιτεί προσπάθεια – τακτική άσκηση και αρκετές ώρες χρήσης του κηδεμόνα- ωστόσο θα σας διασφαλίσει ποιότητα ζωής, αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου, μεγαλύτερη κινητικότητα και ικανότητα μιας φυσιολογικής ζωής.
