Ο διαβήτης αποτελεί διεθνώς κρίσιμο πρόβλημα υγείας που αγγίζει περίπου 7.000.000 άτομα ετησίως σε όλο τον κόσμο. Ο διαβήτης προκαλεί σημαντικές επιπλοκές, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, μόνιμες βλάβες του αμφιβληστροειδούς με πιθανή τύφλωση, και ακρωτηριασμό των κάτω άκρων, με αιτία το λεγόμενο «διαβητικό πόδι».
Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί παγκοσμίως την κύρια αιτία ακρωτηριασμού (70%), καθώς οι διαβητικοί διατρέχουν 25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν το ένα ή και τα δύο πόδια σε σχέση με τους μη πάσχοντες. Υπολογίζεται δε πως οδηγεί σε περίπου 1.000.000 ακρωτηριασμούς διεθνώς κάθε χρόνο.
Ειδικά στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το 4-5% των διαβητικών ασθενών εμφανίζουν έλκη στα πόδια, γεγονός που σημαίνει ότι περίπου 50.000 άτομα με διαβήτη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ακρωτηριασμού, ενώ πραγματοποιούνται περίπου 3.000 ακρωτηριασμοί κάτω άκρων κάθε χρόνο.
Προϋποθέσεις για χρήση τεχνητού κάτω άκρου από τους πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη
Οι επιπλοκές στον διαβήτη συχνά δημιουργούν επιπλοκές κατά την προσθετική αποκατάσταση στους διαβητικούς που έχουν υποστεί ακρωτηριασμό κάτω άκρου λόγω διαβήτη.
Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα αφορούν σε:
- ισχαιμία ή και νευροπάθεια τόσο στο ακρωτηριασμένο όσο και στο εναπομείναν πόδι
- αδυναμία των μυών και της αντοχής
- προβλήματα στην όραση και στην ισορροπία
- δυσκολίες στην επανεκπαίδευση και την εκμάθηση
- τρόπος ζωής με ελάχιστη κινητικότητα και έλλειψη πραγματικής διάθεσης για ενεργή ζωή.
Οι παράγοντες αυτοί παίζουν ρόλο στην λήψη απόφασης αν ο πάσχων θα επωφεληθεί πραγματικά από ένα τεχνητό κάτω άκρο. Δυστυχώς, υπάρχουν περιπτώσεις πασχόντων στους οποίους δεν συνίσταται χρήση προσθετικού ποδιού.
Πράγματι, ο πάσχων θα πρέπει να έχει κάποιες βασικές ικανότητες για να προχωρήσει στη χρήση προσθετικού ποδιού. Κυρίως, πρέπει να μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι ή το κάθισμα, να μπορεί να στηριχθεί στο άλλο πόδι και να έχει αρκετή δύναμη στα χέρια για να χειριστεί και να τοποθετήσει το τεχνητό κάτω άκρο.
Πότε μπορεί να αρχίσει να χρησιμοποιεί τεχνητό κάτω άκρο ο διαβητικός
Βασικό χαρακτηριστικό του διαβήτη είναι η αργή επούλωση των τραυμάτων, ειδικά στα κάτω άκρα. Έτσι, μια γενικώς αποδεκτή αρχή είναι πως η έναρξη της διαδικασίας μετάβασης σε τεχνητό κάτω άκρο γίνεται 6 εβδομάδες μετά την επέμβαση ακρωτηριασμού, εφόσον δεν υπάρχουν μετεγχειρητικές επιπλοκές.
Μια προσέγγιση είναι να να ξεκινά μια προκαταρκτική φάση εκπαίδευσης και προετοιμασίας όταν το τραύμα έχει επυλωθεί επαρκώς και έχουν υποχωρήσει τυχόν οιδήματα και φλεγμονές. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα απλό, χαμηλού κόστους τεχνητό μέλος, με τη χρήση του οποίου η ομάδα αποκατάστασης να μπορεί να εκτιμήσει τις δυνατότητες του πάσχοντος. Όταν ο πάσχων αποκτήσει ξανά επαρκή μυική δύναμη και ο διαβήτης βρεθεί υπό επαρκή έλεγχο, μπορεί να ξεκινήσει η μετάβαση στο οριστικό τεχνητό μέλος.
Μια άλλη μέθοδος συνίσταται στην χρήση του οριστικού προσθετικού ποδιού από την αρχή, με αλλαγή της προσθετικής θήκης όταν το κολόβωμα ωριμάσει, 4-8 μήνες αργότερα. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει την χρήση ενός πιο εξελιγμένου τεχνητού ποδιού εξ’αρχής, ενώ δεν χρειάζεται επιπλέον εκπαίδευση σε νέο τεχνητό μέλος στο λήξη της φάσης προετοιμασίας.
Τι πρέπει να γνωρίζει ο πάσχων από διαβήτη όταν επιλέγει προσθετικό πόδι
Ο σακχαρώδης διαβήτης καθιστά κάποια χαρακτηριστικά του τεχνητού μέλους ακόμη πιο σημαντικά απ’ότι σε άλλες περιπτώσεις:
Το τεχνητό μέλος πρέπει να είναι ελαφρύ, εύκολο στη χρήση και αντοχής.- Το τεχνητό κάτω άκρο επιλέγεται ανάλογα με την ηλικία του πάσχοντος. Η ηλικία, όπως και η γενική φυσική κατάσταση (κυρίως το βάρος), προσδιορίζουν τον βαθμό δραστηριότητας και κινητικότητας του πάσχοντος. Με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά, ο προσθετικός μπορεί να προτείνει διαφορετικές εναλλακτικές.
- Επειδή το διαβητικό πόδι είναι ευαίσθητο σε πληγές, ερεθισμούς, και φλεγμονές, η προσθετική θήκη πρέπει να έχει βέλτιστη εφαρμογή και κατασκευή. Η προσθετική θήκη θα πρέπει να προστατεύει από άσκοπες πιέσεις στην ευαίσθητη επιδερμίδα, σε περιοχές με νεύρα, ή σε προεξέχοντα οστά.
- Είναι σκόπιμο να χρησιμοποιούνται καλής ποιότητας προσθετικές κάλτσες, που ελαχιστοποιούν τις τριβές και τους ερεθισμούς της επιδερμίδας.
Για ακρωτηριασμούς πάνω από το γόνατο, η ελαφριά συσκευή είναι απαραίτητο να συνδυάζεται με υψηλό βαθμό σταθερότητας. Για παράδειγμα, συχνά επιλέγεται να υπάρχει μηχανισμός «κλειδώματος» της άρθρωσης του γονάτου, ώστε στην στάση να μην υποχωρεί το γόνατο και να περιορίζεται ο κίνδυνος πτώσεων και τραυματισμών.
Προσθετική θήκη: καθοριστική για την αποτελεσματική χρήση του τεχνητού κάτω άκρου
Η κατασκευή της βέλτιστης προσθετικής χρήσης είναι κρίσιμη ώστε ο πάσχων από σακχαρώδη διαβήτη να μπορεί να χρησιμοποιεί το τεχνητό κάτω άκρο με ασφάλεια, χωρίς επιπλοκές που να οφείλονται σε κατασκευαστικά προβλήματα (σημεία πίεσης, τριβές, κλπ.).
Στην Rehabline Χρονόπουλος-Γουγής, κατασκευάζουμε την προσθετική θήκη με τρισδιάστατη ψηφιακή σάρωση του κολοβώματος. Έτσι ο πάσχων αποφεύγει την πολύωρη ταλαιπωρία του γύψινου εκμαγείου του κολοβώματος, και τον κίνδυνο μικροτραυματισμών που την συνοδεύουν.
Το κολόβωμα σαρώνεται ψηφιακά σε μερικά λεπτά, με τρόπο ανώδυνο για τον πάσχοντα. Στη συνέχεια, η προσθετική θήκη σχεδιάζεται με τη βοήθεια εξειδικευμένου λογισμικού (Cube και Rodin 4d Neo) που ενσωματώνει τα απαραίτητα πρωτόκολλα και δυνατότητα προσομοίωσης πολλαπλών όψεων της θήκης, διασφαλίζοντας την καλή εφαρμογή της. Η κατασκευή του εκμαγείου γίνεται με ρομποτικό τρόπο, που διαφαλίζει απόλυτη ακρίβεια ανάμεσα στην σχεδιασμένη θήκη και στο παραγόμενο εκμαγείο.
Επικοινωνήστε με την Rehabline Χρονόπουλος-Γουγής για να κατασκευάσουμε για εσάς το βέλτιστο τεχνητό κάτω άκρο.
