Καθώς το σώμα αναπτύσσεται με μεγάλη ταχύτητα στη διάρκεια της εφηβείας, είναι πιθανή μια διάγνωση ιδιοπαθούς σκολίωσης, δηλαδή μιας μη φυσιολογικής καμπύλης της σπονδυλικής στήλης.
Η άμεση παρέμβαση όταν διαγνωστεί ιδιοπαθής σκολίωση είναι η καλύτερη εγγύηση πως η πάθηση θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, χωρίς να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση και χωρίς ο έφηβος να αποκτήσει προβλήματα που θα τον ταλαιπωρούν δια βίου.
Πέντε συχνά λάθη που κάνουμε όταν το παιδί μας πάσχει από ιδιοπαθή σκολίωση μπορούν εύκολα να αντιμετωπιστούν, αρκεί να είμαστε σωστά ενημερωμένοι!
1. Παραβλέπουμε την κακή στάση του σώματος
Συχνά, ενώ βλέπουμε την κακή στάση σώματος του παιδιού μας, δεν της δίνουμε σημασία. Μας φαίνεται φυσιολογικό να γέρνει το παιδί δεξιά, αφού κουβαλάει το σακίδιό του δεξιά. Ή δικαιολογούμε εύκολα το γεγονός πως ο έφηβος γιος μας σκύβει προς τα αριστερά, αφού κάθεται στον καναπέ με το τάμπλετ του.
Κι όμως, η κακή στάση του σώματος μπορεί να κρύβει σκολίωση, ακόμη κι αν φαίνεται δικαιολογημένη. Περίεργη στάση; Ώμοι που δεν στέκονται στο ίδιο ύψος; Διαφορά στις καμπύλες της μέσης; Μπορεί να είναι σκολίωση. Μελέτες στις ΗΠΑ δείχνουν ότι τέσσερις στους 10 εφήβους έχουν εφηβική ιδιοπαθή σκολίωση, τον πιο κοινό τύπο σκολίωσης.
Είναι σημαντικό να μένουμε σε εγρήγορση και να μην αμελούμε τον έλεγχο για σκολίωση σε κάθε παιδιατρική επίσκεψη.
2. Νομίζουμε πως έχουμε χρόνο
Στην ιδιοπαθή σκολίωση, η γρήγορη αντιμετώπιση κάνει τη διαφορά.
Η σκολίωση συχνά εκδηλώνεται στις ηλικίες 10 έως 18 ετών. Τα οστά είναι ακόμα μαλακά τότε, επομένως η σπονδυλική στήλη είναι ακόμα εύπλαστη — και είναι ευκολότερο να επανέλθει στη θέση της ή τουλάχιστον να σταματήσει να καμπυλώνει περισσότερο. Η ιατρική κοινότητα έχει πολλούς τρόπους για να αποτρέψει την επιδείνωση της σκολίωσης… μέχρι να ωριμάσουν τα οστά. Μετά από αυτό το στάδιο, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι η μόνη επιλογή.
Επίσης, παρόλο που η σκολίωση μπορεί να μην προκαλεί καμία ενόχληση στην αρχή, αυτό μπορεί να αλλάξει. Είναι κρίσιμο να ξεκινάμε τη θεραπεία πριν την εμφάνιση σωματικού πόνου.
3. Μια θεραπεία είναι αρκετή
Η φυσιοθεραπεία ή η χρήση κηδεμόνα σκολίωσης από μόνες τους μπορεί να είναι αρκετές για να αποτρέψουν την εξέλιξη της σκολίωσης. Δύο ή περισσότερες θεραπευτικές μέθοδοι μαζί, ωστόσο, μπορεί να είναι ακόμη πιο αποτελεσματικές. Είναι λοιπόν καλό να συζητάμε με τον θεράποντα γιατρό μας ποιες θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά για καλύτερα αποτελέσματα:
- Χρήση κηδεμόνα σκολίωσης, για συγκεκριμένες ώρες την ημέρα. Οι μελέτες δείχνουν πως ο κηδεμόνας σκολίωσης όχι μόνο αποτρέπει την εξέλιξη της πάθησης, αλλά και μπορεί να αντιστρέψει σε κάποιο βαθμό την καμπύλη.
- Ασκήσεις φυσιοθεραπείας, που μπορούν να ενδυναμώσουν τους μύες της κοιλιάς και της πλάτης ώστε να συγκρατείται καλύτερα η σπονδυλική στήλη στη σωστή θέση.
- Γιόγκα, κολύμβηση ή κάποια άλλη μορφή αθλητικής δραστηριότητας που συμβάλλει στην ενδυνάμωση και στην καλύτερη στάση της σπονδυλικής στήλης.
- Απώλεια βάρους, καθώς το υπερβάλλον βάρος και η παχυσαρκία επιδεινώνουν την σκολίωση (ειδικά στις μεγαλύτερες ηλικίες).
- Πρακτικές λύσεις όπως αντικατάσταση του σακιδίου του σχολείου ώστε να έχει δύο ιμάντες ή με τροχήλατο σακίδιο κλπ.
4. Ενδοιασμοί για τη χρήση κηδεμόνα σκολίωσης
Συχνά διστάζουμε να συμφωνήσουμε να φορέσει κηδεμόνα σκολίωσης το παιδί μας, είτε επειδή μας φαίνεται μια πολύ περιοριστική και απαιτητική πρακτική, είτε επειδή το ίδιο το παιδί αντιστέκεται στην ιδέα αυτή.
Ωστόσο, ο κηδεμόνας σκολίωσης είναι ίσως η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την ιδιοπαθή σκολίωση. Μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της καμπύλης της σκολίωσης, να την σταματήσει, ακόμη και να την αντιστρέψει. Ναι, είναι γεγονός πως το παιδί θα πρέπει να φορά τον κηδεμόνα 12-18 ώρες ημερησίως, κάτι που ακούγεται πολύ απαιτητικό και θα δημιουργήσει θέματα συμμόρφωσης προς το πρόγραμμα χρήσης του κηδεμόνα. Όμως είναι η πιο αποτελεσματική επιλογή, ειδικά αν θέλουμε να αποφύγουμε τη χειρουργική επέμβαση. Ο κηδεμόνας σκολίωσης κατασκευάζεται ώστε να εφαρμόζει τέλεια στο σώμα του παιδιού. Οι περισσότερες παραμορφώσεις στα παιδιά είναι εύπλαστες, επομένως ο νάρθηκας μπορεί να ασκήσει πίεση και να διορθώσει την καμπύλη στα κατάλληλα σημεία.
Ο δισταγμός των παιδιών είναι ασφαλώς θεμιτός. Για να τον ξεπεράσουμε, πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί μας γιατί είναι ζωτικής σημασίας η χρήση του σύμφωνα με το κατάλληλο πρόγραμμα, και πώς αυτός μπορεί να βοηθήσει μακροπρόθεσμα τη σπονδυλική στήλη. Βοηθά πολύ να κάνουμε την εμπειρία όσο γίνεται πιο άνετη: μπορούμε να προτείνουμε έναν διακοσμημένο κηδεμόνα, να βοηθήσουμε το παιδί να βρει τα κατάλληλα ρούχα που αφενός θα κάνουν άνετη τη χρήση του, αφετέρου μπορούν να κρύβουν τον κηδεμόνα αν το παιδί δεν θέλει να τον φορά εμφανώς, να μιλήσουμε με τους συγγενείς μας, τους εκπαιδευτικούς του παιδιού, τους γονείς των φίλων του ώστε να αντιμετωπίζουν υποστηρικτικά την προσπάθεια του παιδιού, κλπ.
5. Νομίζουμε πως «ξεμπερδέψαμε»
Εφόσον η σκολίωση δεν υποχωρεί πλήρως, πρέπει να συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τη σπονδυλική στήλη του πάσχοντος ακόμη κι όταν λήξει η θεραπευτική περίοδος. Και ο ίδιος, μεγαλώνοντας, θα πρέπει να γνωρίζει πως ως ενήλικας θα πρέπει να κάνει τακτικούς ελέγχους.
Γενικά, η ιδιοπαθής σκολίωση σταματά να εξελίσσεται όταν επιβραδύνεται η ανάπτυξη. Στη συνέχεια παραμένει σταθερή ως την ηλικία των 35-40 ετών. Καθώς όμως μεγαλώνουμε και το σώμα κουράζεται, μπορεί να εμφανιστούν και πάλι προβλήματα ή επιδείνωση της καμπύλης.
Ακόμη κι αν δεν υπάρχουν συμπτώματα ή πόνος, συστήνεται να γίνεται μια ακτινογραφία κάθε 3 χρόνια τουλάχιστον, ώστε να υπάρχει παρακολούθηση της σπονδυλικής στήλης. Αν η καμπύλη μεγαλώσει πάνω από 5 βαθμούς σε ένα έτος, σημαίνει πως υπάρχει πρόβλημα που χρήζει αντιμετώπισης.
