Αν και η σκολίωση αποτελεί πρώτιστα μια πάθηση του αναπτυξιακού σταδίου και της νεαρής ηλικίας, γνωρίζουμε πως και οι ενήλικες μπορεί να υποφέρουν από σκολίωση, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από πόνο.
Στους ενήλικες διαπιστώνονται δύο είδη σκολίωσης: α) η ιδιοπαθής σκολίωση της εφηβείας, που παρέμεινε χωρίς διάγνωση ή θεραπεία και παρατείνεται στην ενήλικη ζωή, β) η εκφυλιστική σκολίωση.
Ιδιοπαθής σκολίωση εφηβείας που παρατείνεται στην ενήλικη ζωή
Συχνά, οι έφηβοι που πάσχουν από ιδιοπαθή σκολίωση, συνεχίζουν να πάσχουν και στην ενήλικη ζωή τους. Ειδικά αν η σκολίωση δεν διαγνωστεί σε μικρότερη ηλικία, ή αν ο έφηβος δεν ακολουθήσει ολοκληρωμένη θεραπεία ώστε να αντιμετωπίσει την σκολίωση στα πρώτα της στάδια, τότε η σκολίωση τον ακολουθεί και στην ενήλικη ζωή.
Η διάγνωση της ιδιοπαθούς σκολίωσης και η θεραπεία της με κηδεμόνα σκολίωσης είναι πάντα προτιμότερο να γίνεται όσο ο πάσχων βρίσκεται ακόμη στην ανάπτυξη. Ωστόσο αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Στους περισσότερους εφήβους, η σκολίωση δεν συνοδεύεται από πόνο ή δυσμορφία. Αν η καμπύλη της σπονδυλικής στήλης είναι μικρή, μπορεί η σκολίωση να μην είναι ορατή στο μη εξασκημένο μάτι.
Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί ενήλικες πάσχουν από σκολίωση που δεν διαγνώστηκε έγκαιρα. Καθώς με το τέλος της ανάπτυξης είναι πιθανότερο η σκολίωση να προκαλεί πόνο, ενώ η καθιστική ζωή κάνει πιο έντονη την κακή στάση του σώματος, φτάνει κάποια στιγμή που τα άτομα αυτά λαμβάνουν μια καθυστερημένη διάγνωση ιδιοπαθούς σκολίωσης.
Στους ενήλικες ο θεραπευτικός στόχος είναι συνήθως η αντιμετώπιση του πόνου, η βελτίωση της στάσης του σώματος και η σταθεροποίηση της καμπύλης. Η αντιστροφή της καμπύλης είναι εφικτή σε κάποιο βαθμό αλλά δεν είναι εύκολη.
Εκφυλιστική Σκολίωση
Ο δεύτερος τύπος σκολίωσης από τον οποίο πάσχουν οι ενήλικες είναι η εκφυλιστική σκολίωση. Με την ηλικία, είναι πιθανή η εμφάνιση εκφυλιστικών αλλαγών της σπονδυλικής στήλης. Αυτές οι περιπτώσεις σκολίωσης δεν προϋποθέτουν προηγούμενο ιστορικό σκολίωσης, αλλά αναπτύσσονται εξ’ολοκλήρου στη διάρκεια της ενήλικης ζωής.
Η εκφυλιστική σκολίωση οφείλεται συχνά σε σωρευτική επίδραση παραγόντων όπως η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η χρόνια κακή στάση του σώματος. Ενήλικες που σηκώνουν βάρος στην καθημερινότητά τους, καταπονώντας την πλάτη τους, επίσης μπορεί να εμφανίσουν εκφυλιστική σκολίωση. Τέλος, επιβαρυντικοί παράγοντες μπορεί να είναι επίσης άλλες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης που προκαλούν σημαντική παραμόρφωση της στάσης του σώματος, όπως η αρθρίτιδα ή η οστεοπόρωση.
Αυτός ο τύπος σκολίωσης ξεκινά συνήθως από τους μεσοσπονδύλιους δίσκους που βρίσκονται μεταξύ σπονδύλων και λειτουργούν ως «αμορτισέρ» της σπονδυλικής στήλης, παρέχοντας απορρόφηση κραδασμών, ευελιξία, και κατανομή βάρους και πίεσης. Η φθορά τους μπορεί να προκαλέσει τη σταδιακή απώλεια της σταθερότητας της σπονδυλικής στήλης και να οδηγήσει σε σκολιωτική καμπύλη.
Η καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης οδηγεί σταδιακά σε απώλεια της φυσικής καμπυλότητας και ευθυγράμμισης. Συνήθως η καμπύλη σκολίωσης στους ενήλικες δεν ξεπερνά τις 30 μοίρες στην πρώτη της διάγνωση, επομένως πρόκειται συνήθως για μέτρια σκολίωση. Ωστόσο δεν αποκλείεται κάποιος ενήλικας που αγνοεί τις ενοχλήσεις και παραμελεί την ιατρική εξέταση, να πάσχει τελικά από σοβαρότερη καμπύλη σκολίωσης.
Είναι σημαντικό ότι στους ενήλικες η σκολίωση εξελίσσεται με ρυθμό μεταξύ 0,5 και 3 μοιρών/έτος. Αυτό σημαίνει πως αν παραμελήσει κανείς την πάθηση, μπορεί να καταλήξει με σημαντική καμπύλη σε βάθος χρόνου. Γι’ αυτό η αναζήτηση θεραπείας όσο το δυνατόν νωρίτερα είναι πάντα η καλύτερη επιλογή.
Η εκφυλιστική σκολίωση μπορεί να προκαλέσει διαφορετικά επίπεδα πόνου, αλλαγές στη στάση του σώματος και απώλεια ύψους. Η θεραπευτική οδός συνήθως βασίζεται στην άσκηση και στη χειροπρακτική, καθώς και επικουρική χρήση κηδεμόνα σκολίωσης.
Η χρήση κηδεμόνα σκολίωσης στους ενήλικες
Ο κηδεμόνας σκολίωσης αποτελεί αποτελεσματική επιλογή και για τους ενήλικες. Οι ορθοτικοί κηδεμόνες σώματος χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της σπονδυλικής στήλης και για τον περιορισμό της κλίσης της. Kατασκευάζονται με βάση τις ανάγκες του κάθε χρήστη. Η Rehabline είναι η μοναδική εταιρεία στην Ελλάδα που κατασκευάζει θωρακοοσφυακούς κηδεμόνες με τρισδιάστατο σκάνερ 3D και με τη βοήθεια του 7-axis Victor robotic system με στόχο τόσο την ιδανική εφαρμογή όσο και την άνεση του χρήστη.
Υπάρχουν βέβαια και έτοιμα σπονδυλικά βοηθήματα μεγάλων κατασκευαστών που αποσκοπούν στη σωματική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της εργασίας ή της άθλησης. Και αυτά προσαρμόζονται στη σωματική διάπλαση και στις ανάγκες του χρήστη.
Οι κηδεμόνες σκολίωσης για ενήλικες φοριούνται συνήθως για λίγες ώρες (συνήθως 4-6) καθημερινά, κυρίως προς το τέλος της ημέρας, όταν η καταπόνηση γίνεται πιο αισθητή. Πράγματι, η χρήση του κηδεμόνα μπορεί να ανακουφίσει από τον πόνο. Καθώς ο πάσχων δεν βρίσκεται πια στην ανάπτυξη, συνήθως δεν θεωρείται σκόπιμο να φορά τον κηδεμόνα για περισσότερες ώρες εντός της ημέρας. Οι στόχοι της χρήσης κηδεμόνα σκολίωσης στον ενήλικα είναι ο έλεγχος του πόνου, η σταθεροποίηση της καμπύλης για την πρόληψη της εξέλιξης, η βελτίωση της στάσης του σώματος και ίσως μια μικρή διόρθωση της καμπύλης.
Σύμφωνα με τη σύγχρονη έρευνα πάνω στην ενήλικη σκολίωση, η προτεινόμενη θεραπευτική οδός συνδυάζει τη χρήση κηδεμόνα με ένα πρόγραμμα άσκησης και αποκατάστασης. Ο συνδυασμός αυτός βοηθά ώστε να σταματήσει να εξελίσσεται η καμπύλη, ενώ ίσως μπορεί και να μειώσει ελαφρά την καμπύλη σκολίωσης.
