Η τεχνολογία των προσθετικών ποδιών σημειώνει διαρκώς πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Νέες επεμβατικές μέθοδοι, εξελιγμένα βιονικά τεχνητά μέλη, καινοτομίες που κάνουν την κίνηση όλο και πιο φυσική, είναι θέματα που συναντά κανείς συχνά στη δημόσια σφαίρα, όταν ενδιαφέρεται για τα προσθετικά μέλη.
Είτε βρίσκονται ακόμη σε περιαματικό επίπεδο, είτε έχουν ήδη ενσωματωθεί σε κάποιο καινοτόμο τεχνητό μέλος, παρακάτω θα βρεις τέσσερις βασικές εξελίξεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν τη ζωή των ατόμων με ακρωτηριασμό.
1. Εγκεφαλικά ελεγχόμενα τεχνητά μέλη
Οι ερευνητές εργάζονται πάνω στην ανάπτυξη προσθετικών ποδιών που ελέγχονται απευθείας από τον εγκέφαλο, προσφέροντας πιο φυσική και διαισθητική κίνηση. Αυτή η προσέγγιση περιλαμβάνει εξειδικευμένες επεμβάσεις για τη διατήρηση της μυϊκής λειτουργίας, επιτρέποντας στους χρήστες να ελέγχουν το προσθετικό τους μέσω νευρικών σημάτων από το κολόβωμα. Οι καινοτομίες αυτές στοχεύουν στην παροχή μεγαλύτερης κινητικότητας και μιας πιο αδιάκοπης σύνδεσης μεταξύ του προσθετικού μέλους και του σώματος του χρήστη. Έτσι συνοδεύονται από επεμβατικού και χειρουργικού τύπου καινοτομίες, ώστε το τεχνητά μέλη να ενσωματώνονται πραγματικά στο σώμα του χρήστη.
Ένας από τους πρωταγωνιστές αυτής της προσπάθειας είναι το MIT και ο Hugh Herr, ο οποίος έχει χάσει ο ίδιος τα δυο πόδια του σε νεαρή ηλικία. Διάβασε περισσότερα για το βιονικό πόδι που αναπτύσσει στο ΜΙΤ, εδώ.
2. Βελτιωμένοι μηχανισμοί αισθητηριακής ανάδρασης
Οι εξελίξεις στην αισθητηριακή ανάδραση επιτρέπουν στα προσθετικά μέλη να παρέχουν στους χρήστες αίσθηση αφής, βελτιώνοντας την ισορροπία, την κίνηση και τον συντονισμό. Μέσω της ενσωμάτωσης τεχνητών νευρικών συστημάτων, τα προσθετικά μπορούν να προσομοιώσουν την αίσθηση της αφής, επιτρέποντας στους χρήστες να νιώθουν περίπου σαν να είχαν ξανά το βιολογικό τους άκρο. Ορισμένα τεχνητά μέλη είναι εξοπλισμένα με αισθητήρες που ανιχνεύουν πίεση και θερμοκρασία, παρέχοντας στους χρήστες πληροφορίες για το περιβάλλον τους. Αυτή η δυνατότητα ενισχύει την αίσθηση του περιβάλλοντος και βελτιώνει την ασφάλεια κατά τη χρήση.
Πολλές εταιρείες που κατασκευάζουν προσθετικά μέλη ενδιαφέρονται για τους μηχανισμούς αισθητηριακής ανάδρασης, αναπτύσσοντας πολύ διαφορετικά είδη αισθητήρων, για ποικιλία χρήσεων. Για παράδειγμα, η Össur έχει αναπτύξει ένα σύστημα αισθητηριακής ανατροφοδότησης πίεσης και θερμοκρασίας, που “κουμπώνει” εύκολα σε τεχνητά μέλη τύπου Pro-Flex® και Vari-Flex®.
3. Περαιτέρω υιοθέτηση ρομποτικής και 3D εκτύπωσης
Η χρήση της ρομποτικής και της εκτύπωσης 3D φέρνει μκρές και μεγάλες επαναστάσει στον σχεδιασμό των τεχνητών μελών, καθώς επιτρέπει την κατασκευή κάποιων προσθετικών μερών με ελεγχόμενο κόστος και με εξατομίκευση της κατασκευής στις ανάγκες κάθε χρήστη. Αυτές οι τεχνολογίες συμβάλλουν στην παραγωγή ελαφρών, άνετων και αισθητικά πιο όμορφων προσθετικών. Στην Ελλάδα, η Rehabline – Άγγελος και Ξενοφών Χρονόπουλος, Μιχάλης Γουγής, πρωτοστατεί ήδη εδώ και μερικά χρόνια με το ρομποτικό σύστημα VICTOR, για τη μέτρηση και δημιουργία προσθετικών θηκών και κηδεμόνων.
Σήμερα, πολλοί χρήστες πειραματίζονται μόνοι τους με την εκτύπωση 3D, δημιουργώντας ευφάνταστα προσθετικά μέλη ή καλύμματα γι’αυτά. Ωστόσο, η πραγματική αξία της τεχνολογίας φαίνεται όταν υιοθετείται επαγγελματικά, σε συνδυασμό με αξιόπιστα και προηγμένα τεχνητά μέλη. Το 2025 μπορούμε να αναμένουμε ακόμη περισσότερες καινοτόμες εφαρμογές των τεχνολογιών ρομποτικής και 3D εκτύπωσης στην προσθετική.
4. Ενσωμάτωση τεχνητής νοημοσύνης (AI) για ευελιξία στη λειτουργικότητα
Η τεχνητή νοημοσύνη ενσωματώνεται στα προσθετικά πόδια για να επιτρέψει την εξατομίκευση και προσαρμογή στις λειτουργικότητες των τεχνητών μελών. Αναλύοντας τις κινήσεις και τις προτιμήσεις του χρήστη, η AI μπορεί να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του προσθετικού μέλους σε πραγματικό χρόνο, παρέχοντας μια πιο φυσική και ομαλή εμπειρία στον χρήστη. Θα συμβάλλει, για παράδειγμα, στην ομαλότερη μετάβαση από το περπάτημα στο τρέξιμο ή από τις ίσιες επιφάνειες στις σκάλες, ενώ θα βοηθά τον χρήστη να ξαναβρεί την ισορροπία του και να αποφύγει ένα πέσιμο, προσαρμόζοντας τη λειτουργικότητα του ρομποτικού γονάτου ή του ρομποτικού αστραγάλου.
Προς καλύτερα τεχνητά μέλη
Oι εξελίξεις στην τεχνολογία των προσθετικών ποδιών το 2025 προμηνύουν νέες προόδους στην αποκατάσταση και βελτίωση της ζωής των ατόμων με ακρωτηριασμό. Με την ενσωμάτωση καινοτόμων μηχανισμών όπως ο έλεγχος μέσω εγκεφάλου, η αισθητηριακή ανάδραση, η χρήση ρομποτικής και ΑΙ, τα προσθετικά άκρα θα γίνουν πιο φυσικά, ευέλικτα και άνετα. Αυτές οι εξελίξεις θα ενισχύσουν όχι μόνο τη λειτουργικότητα αλλά και την ψυχική και σωματική ευημερία των χρηστών, επιτρέποντάς τους να ζουν με μεγαλύτερη αυτονομία και άνεση στην καθημερινότητά τους.
